Μνημείο σε…Απέραντο Γαλάζιο

By

Cyclades

– Ιουλίου 10, 2012Καταχωρήθηκε σε: Αξιοθέατα, Νέα

ΘΥΜΙΟΣ ΚΑΚΟΣ: thikakos@gmail.com
ΦΩTOΓΡAΦIΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΤΣΗΣ www.george.detsis.phasma2.com

Η Μονή της Χοζοβιώτισσας, ένα σύμβολο για την Ορθοδοξία, ενδέχεται σε λίγα χρόνια να αποτελεί και μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Κι αυτό χάρη στον Ιταλό αρχιτέκτονα Tζόρτζιο Μαρτίνο, που αγάπησε το νησί και επιχειρεί να βάλει τη Μονή στην περίφημη λίστα της Ουνέσκο. Μαζί με τους Τζοβάνι Περότι και Δημήτρη Πικιώνη, είναι οι τρεις που φροντίζουν για τον φάκελο της σχετικής υποψηφιότητας.

Θαυμασμό και δέος προκαλεί η Μονή της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας που ξεπροβάλλει, θαρρείς, μέσα από τα απόκρημνα βράχια, στη νότια πλευρά της Αμοργού, αγναντεύοντας από 300 μέτρα υψόμετρο το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Τι εκπλήσσει άραγε περισσότερο; Η ομορφιά του αρχιτεκτονήματος που όμοιό του δεν υπάρχει πουθενά ή μήπως το κατόρθωμα του κτισίματος στην κάθετη βουνοπλαγιά με τα πενιχρά μέσα που διέθεταν οι άνθρωποι τον 11ο μ.Χ. αιώνα;

Τελικά και τα δύο στάθηκαν καθοριστικοί παράγοντες προκειμένου το μοναστήρι να βρίσκεται σήμερα στο στάδιο αναγνώρισης από την Ουνέσκο, ως ένα από τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Σύμφωνα με τον καταξιωμένο για το έργο του διεθνή οργανισμό, «τα μνημεία που συγκαταλέγονται στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς επιλέγονται και εγκρίνονται βάσει της αξίας τους ως τα καλύτερα παραδείγματα της δημιουργικής ευφυΐας του ανθρώπου».

Υπάρχει όμως και κάτι άλλο. Η σπίθα που άναψε τη φλόγα για την επίσημη υποψηφιότητα της Μονής. Ο λόγος για την αγάπη του Ιταλού αρχιτέκτονα Τζόρτζιο Μαρτίνο για την Αμοργό ο οποίος πρωτοεπισκέφθηκε την Ελλάδα πριν από είκοσι χρόνια. «Αμέσως κατάλαβα ότι ήταν το πρώτο, από μια σειρά ταξιδιών στην όμορφη αυτή χώρα. Αγάπησα ιδιαίτερα τις Μικρές Κυκλάδες και επί επτά καλοκαίρια μελετούσα την ιστορία και τις παραδόσεις τους .
Γνωρίζοντας όμως την Αμοργό, ένιωσα μια ιδιαίτερη έλξη. Επέστρεφα ξανά και ξανά, «δέθηκα» με τους ανθρώπους, τα έθιμα, τα μνημεία, τις φυσικές ομορφιές. Έτσι λοιπόν, όταν ο φίλος μου Τζοβάνι Περότι, ο οποίος μου έμαθε ουσιαστικά το νησί, είχε την ιδέα να εξετάσουμε το ενδεχόμενο υποψηφιότητας της Μονής, ενθουσιάστηκα. Ο Τζοβάνι, ο οποίος είναι αρχιτέκτονας και σύμβουλος της Ουνέσκο, αποτελεί μαζί με τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη -εγγονό του μεγάλου αναμορφωτή του αρχιτεκτονικού τοπίου στην Ελλάδα του ’50- και εμένα, την τριμελή επιστημονική επιτροπή που ηγείται του φακέλου της υποψηφιότητας».

Η Μονή της Χοζοβιώτισσας αποτελεί μια από τις παλαιότερες στην Ελλάδα. Η ονομασία της οποίας προέρχεται από το τοπωνύμιο Χοζιβά που βρίσκεται σε περιοχή της Ιεριχούς. Στα χρόνια της Εικονομαχίας, τον 8ο και 9ο αιώνα μ.Χ., ορίζει ρητά η έως σήμερα ζωντανή προφορική διήγηση τη «διά θαλάσσης, με θαυματουργό τρόπο, έλευση της εικόνας της Παναγίας στον ορμίσκο της Αγίας Άννας». Εκεί ακριβώς χτίστηκε το μοναστήρι, το οποίο πήρε τη σημερινή του μορφή στα τέλη του 11ου αιώνα, προκαλώντας από τότε τον θαυμασμό. Το κτίριο εκτείνεται σε μήκος 40 μέτρων, με το πλάτος του να μην ξεπερνά τα 5 μέτρα. Κλίμακες στενές, πέτρινες, κτιστές ή λαξευμένες στον βράχο οδηγούν στους οκτώ «ορόφους» του μοναστηριού. Στο αρχονταρίκι προσφέρεται λουκούμι και παραδοσιακή ψημένη ρακή που φτιάχνει ο δραστήριος πατήρ Σπυρίδων, ηγούμενος της Μονής.

Τρία χρόνια αγωνία
Ιδιαίτερα σημαντικό θεωρείται το γεγονός ότι ο φάκελος της υποψηφιότητας παρουσιάστηκε φέτος στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου «ΥΠΕΡΙΑ» (www.yperia.gr) που πραγματοποιείται εδώ και δέκα χρόνια στην Αιγιάλη της Αμοργού. Εκεί συναντήσαμε τον κ. Μαρτίνο να κάνει την εισήγηση του μπροστά σε ένα εξειδικευμένο κοινό που απαρτίζονταν από απεσταλμένους έγκριτων ΜΜΕ από όλο τον κόσμο, καθώς και αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, ανθρώπους της διανόησης. Η ένταξη ενός μνημείου στη λίστα της Ουνέσκο, βέβαια, μόνο εύκολη υπόθεση δεν είναι, καθώς τα κριτήρια είναι αυστηρά και κατατίθενται ετησίως δεκάδες προτάσεις. Μέχρι στιγμής 17 ελληνικές υποψηφιότητες έχουν εγκριθεί.

Ποιες είναι όμως οι διαδικασίες του επίπονου αυτού εγχειρήματος, αλλά και οι λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά; «Έχει ιδιαίτερη σημασία η θέρμη που επιδεικνύουν οι απλοί άνθρωποι της Αμοργού, οι τοπικές και οι εκκλησιαστικές αρχές, που εκτίμησαν από την αρχή τη δουλειά μας καλλιεργώντας πνεύμα συνεργασίας», λέει ο ίδιος, για να συνεχίσει: «Πρέπει να επιχειρηματολογήσουμε σχετικά με -τη μοναδικότητα και την ιδιαιτερότητα- του μνημείου, να καταθέσουμε μελέτη της «παρουσίας» του μοναστηριού σε παρελθόντα και παρόντα χρόνο, σκιαγραφώντας το κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον και πώς αυτό συνδέεται με την τουριστική ανάπτυξη, ενώ επίσης θα πρέπει να θέσουμε και τους κανόνες διαφύλαξης».

Η αγωνία θα διαρκέσει περίπου τρία χρόνια καθώς θα πρέπει να κατατεθεί ο φάκελος στο Υπουργείο Πολιτισμού, στο Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών «ICOMOS» και σε προσεχές παγκόσμιο συνέδριο της Ουνέσκο, ενώ κατόπιν θα σταλεί επιτροπή αξιολόγησης στην Αμοργό. Τι πιθανότητες έχουμε να τα καταφέρουμε; Σύμφωνα με τον Τζόρτζιο Μαρτίνο, «κατά 98% η Ελλάδα θα αποκτήσει άλλο ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς». Όπως και να έχει όμως, εμείς του οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ. Grazie!

«Πρέπει να επιχειρηματολογήσουμε σχετικά με …τη μοναδικότητα και την ιδιαιτερότητα του μνημείου… Κατά 98% η Ελλάδα θα αποκτήσει άλλο ένα ελληνικό μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς»

Πηγή ethnos.gr

inShare