Η αναγέννηση του ελληνικού ατομικισμού...
Απόσπασμα ενός σημαντικού άρθρου του Θεόδωρου Ζιάκα, από τό Αντίφωνο.
Πίσω από την
κατάρρευση του κομματικού διπολισμού βρίσκεται η μετάβαση
του νεωτερικού πολιτισμού από τον μοντερνισμό στον
μεταμοντερνισμό. Στο κέντρο της βρίσκεται η κρίση της
νεωτερικής εξατομίκευσης, η αποσάθρωση του μοντέρνου
ατόμου και η ανάπτυξη του ανθρωπολογικού μηδενισμού.
Η
ιδιάζουσα στην εποχή του μοντερνισμού «απομυθοποίηση» των
συλλογικών ταυτοτήτων και η ανακήρυξή τους σε «συμβατικές»
και «νοερές», επεκτείνεται τώρα σε μηδενισμό και της ίδιας
της ατομικής ταυτότητας. Οι αξίες της προσωπικότητας
χάνουν τη σημασία που είχαν πριν, καθώς ο ηδονισμός και ο
καταναλωτισμός αναβαθμίζονται σε υπέρτατη υπαρξιακή
επιδίωξη. Η κοινωνική συνοχή αποσαθρώνεται όχι μόνο από
τα οικονομικά προβλήματα, αλλά κυρίως από την κυριαρχία
των μηδενιστικών προτύπων που εισάγει ο μεταμοντερνισμός. Η
αποσάθρωση του υποκειμένου καθιστά και τις όποιες
πολιτικές αποβλέπουν στη λύση των προβλημάτων,
ανεφάρμοστες και ατελέσφορες.
Το
ζήτημα είναι γενικό και αφορά το Σύστημα στο σύνολό του.
Μόνο οι τρόποι μετοχής σ’ αυτό διαφέρουν. Σε μας το πρόβλημα
σκιαγραφείται πολύ καθαρά στο πεδίο της εθνικής ταυτότητας,
καθώς από τις θετικές νεωτερικές νοηματοδοτήσεις της
περάσαμε, πλησίστιοι, στον εθνομηδενισμό.
Ο
εθνομηδενισμός, ο γραικυλισμός στα καθ’ ημάς, είναι το
οικοσύστημα του ανθρωπολογικού μηδενισμού. Η
αντιμετώπιση του μηδενισμού, με τη διπλή αυτή έννοια, είναι
το μέγα πρόβλημα της ιστορικής φάσης που διανύουμε. Το
ζητούμενο είναι εδώ η ανάδειξη του Προσώπου, του
ανθρωπολογικού τύπου όπου αίρεται η πόλωση
ατομικισμού–κολεκτιβισμού και πραγματώνεται η ατομικότητα της αλληλεγγύης, της αυτονομίας αλλά και της προσφοράς, της ελευθερίας αλλά και της δικαιοσύνης.
Το εξοργιστικό είναι ότι, ενώ το πρότυπο αυτό υπάρχει μόνο στην ελληνο-ορθόδοξη
παράδοση, εμείς κάναμε, στο διάστημα αυτό, ό,τι μπορούσαμε
για να αποκόψουμε την παιδεία μας από την παράδοση αυτή. Οι
αλλεπάλληλες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις (βασική
συνιστώσα του προγράμματος της Μεταπολίτευσης)
ισοδυναμούν με πολιτιστική αυτοκτονία, επειδή κλείνουν
τον δρόμο προς τη μετανεωτερική εποχή. Εδώ ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και
Αριστερά, συμπίπτουν πλήρως.
Κυρίαρχος ανθρωπολογικός τύπος είναι στην Ελλάδα σήμερα το καταναλωτικό παράσιτο.
Ο παρασιτικός καταναλωτισμός αποτελεί
εγκαθιδρυμένο σύστημα. Στο κέντρο του βρίσκεται ο
πελατειακός κοινοβουλευτισμός, η βασική λειτουργία του
οποίου είναι να εκποιεί το κράτος στους ψηφοφόρους του και το
έθνος στους δανειστές του. Γύρω του τα ποικίλα «διαπλεκόμενα»
και οι «στρατοί κατοχής» (συντεχνίες, κομματικές
νομενκλατούρες, συνδικαλιστικές μαφίες). Όλοι μαζί
συγκροτούν έναν ιδιόμορφο οργανισμό, ο οποίος χρησιμοποιεί
το κράτος σαν κέλυφός του και τρέφεται από τα παντοειδή
ελλείμματα (στην άμυνα, στην οικονομία, στην παιδεία,
παντού) - ελλείμματα που το ίδιο δημιουργεί. Ο οργανισμός
αυτός διασωληνώθηκε μάλιστα τόσο καλά με τα ευρωκοινοτικά
Ταμεία που ελπίζει να βγει σώος και αβλαβής από τη «λαίλαπα
της παγκοσμιοποίησης». Προέκυψε από τη συγχώνευση
κοινωνικού παρασιτισμού, εθνικού γραικυλισμού και
πελατειακού πολιτικού συστήματος, αλλά η ανθρωπολογική
του βάση βρίσκεται στον αχαλίνωτο μηδενιστικό ατομικισμό,
που χαρακτηρίζει το διαχρονικό ελληνικό άτομο στη φάση της
ολοκλήρωσής του. Είναι το εθνικό μας βαμπίρ, το γνωστό κι από
άλλες εποχές της ελληνικής ιστορίας. Οικοσύστημά του: το
«τέλος των ιδεολογιών» (εθνικών και κοινωνικών).
Η
λέξη «κρίση» είναι πολύ φτωχή, αθώα και προπαντός
παραπλανητική, για να αποδώσει το φαινόμενο. Μιλάμε για
ένα απαίσιο γλοιώδες ον, που τρέφεται από το αίμα του έθνους
και του οποίου το δόντι έχει την ιδιότητα να εξουδετερώνει
την αντίσταση του ξενιστή του, δημιουργώντας του αρχικά ροζ
ψευδαισθήσεις και στη συνέχεια κοινωνική απάθεια. Το ον αυτό,
αν και διαμορφώθηκε στα πλαίσια του ΠΑΣΟΚ, αφομοίωσε όλα τα
κόμματα, τα ΜΜΕ και αποσάθρωσε και τα τρία βάθρα της
παπανδρεϊκής δημοκρατίας. Ας δούμε συνοπτικά τη
διαδικασία σχηματισμού του.
Η αναγέννηση του ελληνικού ατομικισμού
Η αναγέννηση του ελληνικού ατομικισμού
Η κατάρρευση
της εμφυλιοπολεμικής πόλωσης, η τόσο αναγκαία και ζωτική
για τον τόπο, απελευθέρωσε έναν αχαλίνωτο ατομικισμό. Ο
ατομικισμός αυτός δεν δέχεται καμιά κοινωνική υποχρέωση.
Το μόνο που ξέρει είναι «τα δικαιώματά του». Διαπερνά δε όλα τα
κοινωνικά στρώματα και όλες τις πολιτικές παρατάξεις.
Μοιάζει
να διαμορφώνει ένα νέο είδος «ταυτότητας». Τα
χαρακτηριστικά της έχουν αποσαφηνισθεί με ενάργεια: Το
πρωτόγονο ζορμπαλίκι (το «καμάκι», το σουβλάκι, το συρτάκι
και τα παιδιά του Πειραιά, ταιριαστά με το δημόσιο ραχάτι, τον
χυδαίο ιδεολογικό μεταπρατισμό και τη θρησκειοποιημένη
και φολκλορική «επίσημη» Ορθοδοξία). Ζωώδεις
προτεραιότητες χρήματος και εξουσίας, βολέματος και
αυτασφάλισης, πάνε μαζί με το «κούφιο νταηλίκι» να καις τη
δική σου Νομαρχία υπό τα έντρομα βλέμματα του κράτους και να
κάνεις εκβιαστικό συνδικαλισμό εκ του ασφαλούς.
Ο τύπος αυτός ξεπήδησε ξαφνικά, από τη μια μέρα στην άλλη, υπερώριμος και σε πλήρη εξάρτυση, - σαν την Αθηνά από το κεφάλι του Δία. Τα χαρακτηριστικά του μας λένε ότι έχουμε να κάνουμε με το ελληνικό άτομο, που μέτρο «πάντων χρημάτων» έχει τον εαυτό του. Μόλις βρήκε το οικείο περιβάλλον του, δηλαδή συνθήκες πολιτικής ελευθερίας και «τέλους ιδεολογιών», το άτομο αυτό αναγεννήθηκε εν ριπή οφθαλμού και μέσα από τις στάχτες αιώνων, όπως το πεθαμένο του σύμβολο, ο Φοίνικας. Παραδόξως, λοιπόν, η κατάρρευση του ελληνικού νεωτερικού ατόμου (κατάρρευση της «μετακενωτικής»-διαφωτιστικής και της «ελληνο-χριστιανικής» - εθνοφυλετικής ταυτότητας) δεν οδηγεί στην ατομική παθητικότητα και απροσωπία, όπως συμβαίνει στα κέντρα της νεωτερικότητας, ούτε στον φονταμενταλιστικό-κολεκτιβιστικό πυρετό, που παρατηρούμε π.χ. στην ισλαμική περιφέρεια. Μας μεταφέρει στην τελευταία και «μεταμοντέρνα» φάση του δικού μας προνεωτερικού τύπου εξατομίκευσης.
Η αναγέννηση του ελληνικού ατομικισμού αρχίζει με τη μετατροπή του Δημοσίου σε «βαλσαμοποιείο», για «τα δικά μας παιδιά», στη συνέχεια σε προκάλυμμα ενός μαφιόζικου κλεπτοκρατικού καθεστώτος και ολοκληρώνεται με την προσπάθεια εκλογίκευσης και «εκσυγχρονισμού» του συστήματος αυτού.
Όλο το κείμενο εδώ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου