Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Π. ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ

 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

ΚΑΤΑ ΠΑΤΕΡΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟ

 

 Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.ΑΡΧΜΑΝΔΡΙΤΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ.ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΖΩΗ ΜΟΥ.

Η τραγωδια της εποχης μας βρισκεται κυριως στην αγνοια μας η την αδυναμια μας να καταλαβουμε ότι υπαρχουν 2 βασιλεια, το προσκαιρο & το αιωνιο. Θα θελαμε να χτισουμε τη βασιλεια των Ουρανων στη γη απορριπτοντας κάθε ιδεα για ΑΝΑΣΤΑΣΗ & ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ. Η Ανασταση είναι ενας μυθος. Ο Θεος είναι νεκρος.Ας επιστρεψουμε πισω στη βιβλικη αποκαλυψη, στη δημιουργια του ΑΔΑΜ & της ΕΥΑΣ, & ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Της ΠΡΟΠΑΤΟΡΙΚΗΣ  ΑΜΑΡΤΙΑΣ. Θεος  φως εστι & σκοτια εν αυτω ουκ εστιν ουδεμια. Ηεντολη που δοθηκε στους πρωτοπλαστους στον παραδεισο, αποδεικνυει & συχρονως δηλωνει ότι παροτι ο Αδαμ ειχε απολυτη ελευθερια εκλογης,η εκλογη του να φαει από το δενδρο της γνωσεως του καλου & του κακου θα ειχε σαν αποτελεσμα μια διακοπη σχεσεως με το Θεο,τη μοναδικη πηγη της ζωης.Λαμβανοντας γνωση του κακου – με αλλα λογια με την υπαρξιακη σχεση με το κακο, αφου γευτηκε ο Αδαμ το κακο, αναποφευκτα  διεκοψε τη σχεση του με το Θεο, ο οποιος με κανενα τροπο δεν μπορει να εχει σχεση με το κακο.

Διακοπτοντας τη σχεση με το Θεο ο Αδαμ πεθαινει, , η απομακρυση, η περιφρονηση της αγαπης, την εντολη, το θελημα του, οδηγειται στο ΘΑΝΑΤΩ ΑΠΟΘΑΝΕΙΣΘΕ  Ο ακριβης τροπος κατά τον οποιο εδοκιμασεν ο Αδαμ τον καρπο της γνωσεως του καλου & του κακου δεν είναι ουσιωδης.Η αμαρτια του ηταν η αμφιβολια του για τον Θεον, η επιθυμια του να κοθορισει τη ζωη του ανεξαρτητα από το Θεο, ακομα η απομακρυνση από αυτόν κατά τον τυπο του Εωσφορου.Αυτο ακριβως είναι η ουσια του αμαρτηματος του Αδαμ. Ηταν μια κινηση προς αυθεοποιηση.Ο ΑΔΑΜ μπορουσε να επιθυμει φυσικα την θεοποιηση αλλωστε ειχε δημιουργηθει κατ εικονα Θεου, αλλα αμαρτησε στον τροπο θεοποιησεως, γιατι αυτή δεν εγινε δια μεσου της ενωσεως του με τον θεο αλλα με ρηξη. ΤΟ ΕΡΠΕΤΟ ΕΞΑΠΑΤΗΣΕ την Ευα, συζυγο που ο Θεος ειχε δημιουργηση για τον αδαμ, ισχυριζομενο ότι ο Θεος εθετε αυτή την απαγορευση που τους περιοριζε την ελευθερια τους να αναζητησουν γνωση Θειας πληροτητος την οποια ο Θεος δεν επιθυμουσε γι αυτους που ΘΑ ΗΤΑΝ ΩΣ ΘΕΟΙ ΓΙΝΩΣΚΟΝΤΕΣ ΤΟ ΚΑΛΟ & ΤΟ ΚΑΚΟ.

Συναντησα λει ο γεροντας την ιδεα της τραγωδιας όχι στη ζωη αλλα & στη φιλολογια.Οι σποροι της τραγωδιας – το διαπιστωσα στη νεαρη ηλικια – σπερνονται όταν ο ανθρωπος συναρπαζεται από καποιο ιδανικο Για να πετυχει αυτό το ιδανικο, ο ανθρωπος είναι ετοιμος να διακινδυνευσει κάθε θυσια, κάθε ταλαιπωρια, ακομα κι αυτή τη ζωη του.Συμβαινει όμως όταν πετυχει το αντικειμενο των προσπαθειων του να αποδεικνυεται ότι αυτό είναι μια ανοητη  χιμαιρα. Η πραγματικοτητα δεν ανταποκρινεται σε αυτό που ειχε κατά νου.Αυτη η λυπηρη ανακαλυψη οδηγει σε βαθεια απογοητευση, σε ένα τραυματισμενο πνευμα, ένα τερατωδη θανατο.Πολλοι ανθρωποι  εχουν διαφορετικα ιδανικα. Υπαρχει το ιδανικο της δυναμεως, όπως συνεβη με τον ΜΠΟΡΙΣ  ΓΚΟΥΝΤΟΥΝΩΦ. Στην επιδιωξη του σκοπου του δεν διστασε ουτε μπροστα στην αιματοχυσια.Κατοπιν όμως ανακαλυψε ότι δεν απεκτησε αυτό που ανεμενε ΕΦΤΑΣΑ ΣΤΟ ΥΨΟΣ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΕΩΣ, αλλα δεν απεκτησε αυτό που ανεμενε εφτασα στο υψος της δυναμεως, αλλα η ψυχη μου δεν γνωριζει ΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ (γεροντας ).

  Αν & κατά τα σχετικα με το πνευμα απαιτουν ευγενεστερη ερευνα, ο ιδιοφυης στο

 βασιλειο της επιστημης & της τεχνης αργα η γρηγορα ανακαλυπτει την ανικανοτητα του να πραγματοποιησει τα αρχικα του οραματα.Και  παλι η λογικη καταληξη ειναι ο θανατος.Η μοιρα του κοσμου με συγκλονησε βαθεια. Η ανθρωπινη ζωη σε οποιοδηποτε σταδιο ηταν αναποφευκτα συνδεδεμενη με ταλαιπωριες. Ακομα & η αγαπη ηταν γεματη αντιθεσεις & πικρες κρισεις.H σφραγιδα της καταστροφης ηταν παντου.Αναφερει ο γεροντας: ημουν ακομα νεος όταν η τραγωδια των ιστορικων γεγονοτων ξεπερασε κάθε τι που ειχα μελετησει στα βιβλια.( αναφερομαι στο ξεσπασμα του 1^ου παγκοσμιου πολεμου που συντομα ακολουθησε από την   επανασταση στη Ρωσσια) Οι νεανικες μου ελπιδες & τα ονειρα κατερρευσαν.Αλλα συχρονως μια νεα  θεωρηση του κοσμου & της σημασιας του εμφανιστηκε μπροστα μου.Κοντα στην καταστροφη σιγα-σιγα σχεδιασα την αναγεννηση μου.Ειδα ότι δεν υπηρχε τραγωδια στο  θεο. Η τραγωδια ηταν μονο στο βιο των ανθρωπων που  το βλεμμα τους δεν ξεπερασε ποτε  τα γηινα ορια. Ο Χριστος ο ιδιος αναμφιβολα δεν απετυπωσε την τραγωδια.Ουτε ολες οι ταλαιπωριες στον κοσμο ηταν τραγικης φυσεως.Και ο χριστιανος ο οποιος δεχθηκε το δωρο της αγαπης του Χριστου, παρ ολο που γνωριζει ότι ακομα δεν είναι ολοκληρωμενες ξεφευγει τον εφιαλτη του θανατου που καταστρεφει τα παντα. Η αγαπη του Χριστου σε ολη τη διαρκεια της παραμονης του εδώ μεταξυ μας ηταν μια φοβερη ταλαιπωρια. ΩΣ ΓΕΝΕΑ ΑΠΙΣΤΟΣ & ΔΙΕΣΤΡΑΜΜΕΝΗ εκραυγασε «εως ποτε ανεξομαι υμων»Είναι φανερον από τους λογους του λιγο πριν τη λυτρωτικη θυσια του για ολη την ανθρωποτητα στον κηπο των Ελαιων. « ειρηνην την εμην διδωμι υμιν»

 Θα ελεγα (γεροντας) ότι ενας σωστος χριστιανος παρολο τον βαθυ πονο του, τα δακρυα του, τις προσευχες του για τον κοσμο, δε φτανει ποτε στη καταστροφικη απελπισια.Κατοχος ο ανθρωπος της πνοης του Αγιου Πνευματος, είναι πεπεισμενος για την αναποφευκτη νικη του Φωτος. Η αγαπη του Χριστου ακομα & στον ισχυροτερο πονο (τον οποιο θα μπορουσα να καλεσω κολαση της αγαπης), επειδη είναι αιωνια απαλλαγμενη από κάθε παθος.Εως οτου επιτυχουμε την υπερτατη ελευθερια από τα γηινα παθη, η ταλαιπωρια & η θλιψη μπορουν να καταβαλλουν το σωμα( ανεξαρτητου της ηλικιας,) - αλλα μονο το σωμα θα πεθανει.Μπορουμε να πουμε ότι η ανθρωποτητα σαν συνολο δεν εφτασε ακομα στο μετρο του Χριστιανισμου & συνεχιζει μεχρι σημερα να συρεται σε μια σχεδον κτηνωδη υπαρξη.Στην αρνηση να δεχθει το Χριστο ως αιωνιο ανθρωπο & το σπουδαιοτερο, ως αληθινο Θεο & σωτηρα, οιαδηποτε μορφη & αν λαβει αυτή η αρνηση, οιαδηποτε & αν είναι η προφαση, η ανθρωποτητα χανει το φως της αιωνιας ζωης.Στην βασιλεια του Πατερα & του Υιου & του Αγιου Πνευματος, πρεπει να κατοικει ο νους μας.Πρεπει να διψαμε & να πειναμε την εισοδο μας σε αυτή την εξαισια Βασιλεια.Τοτε θα υπερνικησουμε μεσα μας την αμαρτια της αρνησεως της αγαπης του Πατερα, όπως αυτή μας αποκαλυφθηκε από τον Υιο.Οταν θα διαλεξουμε το Χριστο θα μεταφερθουμε περα από χρονο & & τοπο, απ αυτό το γεγονος που ονομαζουμε ΤΡΑΓΩΔΙΑ.Τη στιγμη κατά την οποια το Αγιο πνευμα μας βραβευει με την γνωση του υποστατικου τυπου της προσευχης, τοτε μπορουμε να αρχιζουμε να σπαζουμε τα δεσμα που μας εμποδιζαν.Βγαινοντας από το ΚΕΛΙ ΤΗΣ ΦΥΛΑΚΗΣ ΤΟΥ ΑΤΟΜΙΣΜΟΥ & μπαινοντας στην ευρυτητα της ζωης της καθ ομοιωση του Χριστου, γινομαστε μετοχοι φυσεως της προσωπικοτητος συμφωνα με το Ευαγγελιο.

Ας σταματησουμε για λιγο να εξετασουμε τη διαφορα των 2 Θεολογικων ιδεων: του ατομου, & του προσωπου.Ολοι αναγνωριζουν ότι το ΕΓΩ  είναι το οπλο στη μαχη για την ΥΠΑΡΞΗ του ατομου που αρνειται την κληση του Χριστου για το ανοιγμα της καρδιας σε μια παγκοσμια καθολικη ΑΓΑΠΗ. Το προσωπο αντιθετα είναι ακαταληπτο χωρις την ΑΓΑΠΗ & του Θειου Οντος & του ανθρωπινου που αγκαλιαζει τα παντα.Κατ επεκταση & περα από κάθε ασκητικη προσπαθεια μπορουμε να ατενισουμε την ΑΓΑΠΗ που διδαξε ο Χριστος & μπορουμε ακομα να κατανοησουμε ολο τον κοσμο μεσα από τα δικα μας παθηματα & τις αναζητησεις.Γινομαστε ένα ραδιοφωνο παγκοσμιας ληψεως & μπορουμε να προσδιορισουμε με το ΤΡΑΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ τον εαυτον μας, όχι μονο στη ζωη των ανθρωπων ατομικα, αλλα στη ζωη του κοσμου ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΕΘΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ όπως ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΜΑΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟΝ.

Στο ειδος αυτό της προσευχης το πνευμα βλεπει το βαθος του κακου, το καταθλιπτικο αποτελεσμα της γευσεως του δενδρου της ΓΝΩΣΕΩΣ του καλου & του κακου.Αλλα δεν είναι μονο το κακο που μπορουμε να δουμε , ερχομαστε επισης σε επαφη & με το ΑΠΟΛΥΤΟ καλο το ΘΕΟ, Ο ΟΠΟΙΟς ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΜΑΣ  ΣΕ ΜΙΑ ΟΡΑΣΗ ΤΟΥ ακτιστου φωτος. Η ψυχη τοτε ξεχνα τον κοσμο για τον οποιο προσευχοταν & παυει να αισθανεται το σωμα. Η προσευχη της θειας ΑΓΑΠΗΣ γινεται αυτή καθ αυτή η ΥΠΑΡΞΗ ΜΑΣ , το σωμα μας.

Η ψυχη μπορει να επιστρεψει σε αυτόν τον κοσμο. Αλλα το Πνευμα που γευτικε την ΑΝΑΣΤΑΣΗ & πλησιασε ΥΠΑΡΚΤΙΚΑ την αιωνιοτητα, ακομα περισσοτερο πειθεται ότι η τραγωδια &  Ο ΘΑΝΑΤΟΣ είναι συνεπεια της αμαρτιας & ότι δεν υπαρχει άλλος τροπος σωτηριας παρα μεσω του Χριστου.

 ΕΥΧΕΣ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΤΟ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ......ΚΑΡΔΙΑΚΕΣ ΕΥΧΕΣ .......ΜΕ ΤΗΝ ΦΩΤΙΣΗ ΤΟΥ Π. ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ

 ΕΥΧΕΣ.................ΑΠΕΙΡΕΣ ΕΥΧΕΣ........

Η ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Η ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Επι πολλα ετη οι μοναχοι προσφερουν την προσευχην αυτην δια στοματος, μη αναζητουντες τεχνητους τροπους ενωσεως του νου  μετα της καρδιας.Η προσοχη αυτων συγκεντρουται εις την συμμορφωσιν της καθ ημεραν ζωης αυτων προς τας εντολας του Χριστου. Η αιωνοβιος πειρα της ασκησεως ταυτης εδειξεν ότι ο νους ενουται μετα της καρδιας δια της ενεργειας του Θεου, όταν ο μοναχος διελθη την σταθεραν πειραν της υπακοης & της εγκρατειας, όταν ο νους αυτου, η καρδια & ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΩΘΟΥΝ  επαρκως εκ της εξουσιας της αμαρτιας. Εδώ θα πρεπει να αναφερουμε ότι αυτά δεν ισχυουν μονον για τους μοναχους αλλα & για μας που θα πρεπει να ασκηθουμε με σωστο τροπο στην ασκηση της προσευχης του ΙΗΣΟΥ. Εν τουτοις & κατά το Οποιο  παρελθον & κατά τον παροντα καιρον οι ΠΑΤΕΡΕΣ ενιοτε επιτρεπουν να προσφυγουμε εις την τεχνηκην μεθοδο εισαγωγης του νου εις την καρδιαν. Προς τουτο ο μοναχος η ο λαικος διδων καταλληλον θεσιν εις το σωμα & κλινων την κεφαλην προς το στηθος νοερως προσφερει την προσευχην εισπνεων ησυχως τον αεραν μετα των λεξεων « ΚΥΡΙΕ» & επειτα εκπεων τελειωνει την προσευχην «ΕΛΕΗΣΟΝ». Κατά τον χρονον της εισπνοης η προσοχη του νου κατ αρχας ακολουθει την κινησιν του εισπνεομενου αερος & συγκεντρουται εις τα  ανω μερος της καρδιας. Κατά την εργασια ταυτην επι τι χρονικον διαστημα η προσοχη δυναται να διαφυλαχθη αδιαχυτος & ο νους να παραμεινει πλησιον της καρδιας, ετι δε & να ελθη εντος αυτης.Η πειρα θα δειξει ότι ο τροπος ουτος θα δωση εις τον νουν την δυνατοτητα να ιδη ουχι αυτην την φυσικην καρδιαν, αλλα εκεινο οπερ τελειται αυτή.

Οποια αισθηματα εισδυουν εν αυτή οποιαι νοεραι εικονες προσεγγιζουν αυτην εκ των εξω. Η τοιαυτη ασκησις θα οδηγηση τον ανθρωπον να αισθανεται την καρδιαν αυτου & να διαμενη εν αυτή δια της προσοχης του νοος μη προσφευγων πλεον εις οιανδηποτε «ψυχοσωματικην»  τεχνικην.

Η τεχνικη  μεθοδος δυναται να βοηθηση τον αρχαριον να ανευρη τον τοπον, οπου οφειλει να σταθη η προσοχη του νοος κατά την προσευχην & εν γενει παντι καιρω.Εν τουτοις η πραγματικη προσευχη δεν επιτυχγανεται δια του τροπου αυτου.Αυτη ερχεται ουχι αλλως, ει μη δια της πιστεως & ασυγκριτως ορθοτερος & ωφελιμωτερος & δη να συγκετρουται η προσοχη εις το ονομα   του ΙΗΣΟΥ βαθμον, τοτε ο νους φυσικω τω τροπω ενουται μετα της καρδιας.

1.    ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ.

2.    ΝΟΕΡΑΝ

3.     ΝΟΕΡΑ –ΚΑΡΔΙΑΚΗ.

Ο νους & η καρδια ενουται κατά  την ενεργεια αυτων η προσοχη περικλειεται εντος της καρδιας & εκει προφερεται η ευχη.

4.    Αυτενεργουμενη . Η προσευχη στερουται εν τη καρδια & ανευ ιδιαιτερας προσπαθειας της θελησεως προσφεραται αφ εαυτης εντος της καρδιας, ελκυουσα προς τα εκει την  προσοχη του νοος.

5.    Χαρισματικη.  Η προσευχη ενεργει ως τρυφερα φλοξ εντος ημων ως εμπνευσις Ανωθεν, γλυκαινουσα την καρδιαν δια της αισθησεως της αγαπης του Θεου & αρπαζουσα τον νουν εις πνευματικας θεωριας. Ενιοτε συνοδευεται μετα της ορασεως του Φωτος.

Η βαθμιαια αναβασις εν τη προσευχη είναι πλεον αξιοπιστος. Εις τον εισερχομενον εις το σταδιο του αγωνος δια την προσευχην επιμονως προτεινεται να αρχιζη δια της προφορικης προσευχης,εως οτου αυτή αφομοιωθη υπο του σωματος, της γλωσσης, της καρδιας  & της διανοιας αυτου.Η ασκηση της νοερας προσευχης δυναται προς καιρον να συνδεηται μετα της ψυχοσωματικης μεθοδου …..Η τοιαυτη εργασια δυναται να είναι ωφελιμος εάν εχωμεν παντοτε κατά νουν ότι εκαστη επικλησις του Ονοματος του Χριστου πρεπει να συνδεηται αδιαστατως μετ Αυτου, του προσωπου του ΧΡΙΣΤΟΥ –ΘΕΟΥ. Όταν η προσοχη του νοος στερουται εν τη καρδια του είναι δυνατος ο πληρης ελεγχος των τελουμενων εντος της καρδιας, η δε παλη προς τα παθη διεξαγεται μετα συνενεσεως. Ο ευχομενος βλεπει τους εχθρους προσεγγιζοντας εκ των εξω & δυναται να εκδιωξη αυτους δια της δυναμεως του Ονοματος του ΧΡΙΣΤΟΥ.Δια της ασκησεως ταυτης η καρδια λεπτυνεται & γινεται διορατικη.Διαισθανεται την κατάσταση του προσωπου εκεινου περι του οποιου προσφερεται δεησις.

Κατ αυτόν τον τροπον τελειται η μεταβασις εκ της νοερας προσευχης εις την νοεραν καρδιακην, μετα την οποια  διδεται η αυτενεργουμενη προσευχη.

Εν ταις συνθηκαις του συγχρονου κοσμου η προσευχη απαιτει υπερανθρωπον ανδρειαν, διοτι εις αυτην ανθισταται το συνολον των κοσμικων ενεργειων.

Ο συγχρονος ανθρωπος είναι εις θεσιν να εννοηση τον μηχανισμο της ΝΟΕΡΑΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ.

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΩΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΩΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ 

( Π. ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΕΣΣΕΧ )

Η προσευχη βοηθα τον ανθρωπο  να ανασυρει από το εσωτερικο του κάθε σκια που στεκει εμποδιο στη σχεση του με το θεο & τον πλησιον & να την αποκαταστησει. Αυτό λεγεται, διοτι η γνωμη που επικρατει στους περισσοτερους από εμας για τον ιδιο μας τον εαυτο είναι ότι ειμαστε καλοι ανθρωποι & χριστιανοι, βλεποντας παντα αυτό που μας προτεινει, ο εγωισμος μας & η φιλαυτια μας. Ο Γεροντας  Σωφρονιος γραφει ότι το κατ εξοχην εργο για τον πνευματικο ανθρωπο είναι η προσευχη. (ΑΝΑΦΟΡΑ ΑΡΧ. ΖΑΧΑΡΙΑ) στο οποιο αναφερεται η αληθεια της ΚΑΤ΄ ΕΙΚΟΝΑ ΚΑΙ ΚΑΘ΄ ΟΜΟΙΩΣΙΝ θεου δημιουργιας του. Στην προσευχη πραγματοποιειται η ενωση του ανθρωπου με τον θεον τοσο στενα ώστε ο ανθρωπος να αντικατοπτριζει στην εν σωματι ζωη του την θεια τελειοτητα και να την αντανακλα μιμουμενος τη ζωη του. Προσευχη δημιουργικη πνοη του θεου και επικαλουμενος το ονομα του ο ανθρωπος ελκυει την επισκοπη του θεου. Ο προσευχομενος γινεται ναος του θεου. Ο  θεος στρεφει σ΄ αυτόν διηνεκως τους οφθαλμους και την καρδιαν του και τον σφραγιζει με το ονομα του. Η αμοιβαια αυτή στροφη του ανθρωπου προς τον θεον και του θεου προς τον ανθρωπο δημιουργει την προσωπικη σχεση, η κοινωνια μεταξυ τους. Η σχεση αυτή είναι βαθια και ζωοποιος για τον ανθρωπο.

Ο Γεροντας οριζει την προσευχη ως ατελευτη δημιουργια γιατι με αυτην δινεται στον ανθρωπο το προνομοιο να γινει συνεργος  θεου για την ολοκληρωση  του, ως προσωπου. Δια μεσου της προσευχης η ενεργεια του αληθινου θεου εισδυει στον ανθρωπο και του παρεχει την δυναμη να αγωνιστει για την εκπληρωση του προορισμου του. Οσο εκτενεστερη είναι η  παραμονη του στην προσευχη, τοσο μεγαλυτερη είναι και η αντισταση του σε οτιδηποτε φθειρει η παρεμποδιζει το ρευμα της ενεργειας της. Το εργο του αγωνα αυτου είναι γεματο σοφια και εμπνευση, καλλος  και μεγαλειο, είναι υψηλο και δημιουργικο. Σ την καρδια του, που είναι ο τοπος  οπου καλλιεργειται η κοινωνια του θεου με τον ανθρωπο, αποκαλυπτεται, ενεργει και προσευχεται το Πνευμα του θεου.

Όπως η αμαρτια διαπραττεται στο βαθος της καρδιας, ετσι και η μετανοια επιτελειται στον πιο ενδομυχο χωρο του πνευματος του ανθρωπου. Η αμαρτια είναι διαρρηξη προσωπικης σχεσης και εγκλημα εναντιον της Πατρικης αγαπης. Η μετανοια αποσκοπει να φανερώσει την αμαρτια στο οντολογικό βαθος ώστε να θεραπεύσει τον όλο ανθρωπο και να αποκαταστησει αδιακοπη την αναφορα της ζωης του στο οντολογικο επιπεδο της ζωης στη Βασιλεια του θεου. Στην προοπτικη αυτή η ουσία της αμαρτιας εμφανιζεται ως αυτοκτονια επι του μεταφυσικου επιπεδου και ως αιωνια εκπτωση από τον θεον  (ΑΡΧΙΜ ΖΑΧΑΡΙΑ: Αναφορα στη Θεολογια του Γεροντος Σωφρονιου).

Στην ανακληση του κτιστου κοσμου από την πτωση, που πραγματοποιειται με την προσευχη, κεντρικη θεση εχει η μεταμορφωση του ανθρωπινου σωματος. Για να μετασχηματιστει το εξουθενωμενο από την αμαρτια σωμα και να καταστει συμμορφον το σωματι της δοξης του θεου, απαιτειται μακροχρονιος αγωνας νηστειας και μετανοιας.Το σωμα προερχομενο από την γην φερεται προς τα κατω και επιβαρυνει το πνευμα με την φθαρτοτητα και θνητοτητα του. Το πνευμα όμως του ανθρωπου στην προσευχη ορμα προς τον θεον. Θελει να μεταδωσει την ανοδικην φορα του και στο σωμα ώστε και να διψα τον Ζωντα θεον.

Απ οσα εχουν λεχθει, βλεπουμε ότι η μεγαλη αξια της προσευχης εγκειται στην καλλιεργεια της ταπεινωσεως και της αγαπης που ενωνουν με τον Χριστον. Στο σημειο  αυτό ο γεροντας διατυπωνει τον εξης πνευματικο νομο, οσον πλεον ταπεινουμεθα  εν τη οδυνηρα μετανοια  τοσουτον ταχυτερον η προσευχη ημων φτανει στον θεον.

ΠΡΟΣΕΥΧΗ - Η ΟΔΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΝΩΣΗ

 

ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ Β π. Σωφρονιου (εσσεξ)

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΩΣ Η ΟΔΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΝΩΣΗ

Οσον & εάν ειμαι οντως ΜΗΔΕΝ, εν τουτοις το Ακτιστο φως εφανερουτο εις εμε ακριβως δια την εις Χριστο πιστιν.Βραχεια η απαντηση, αλλ ο λογος του θεου φερει εις την ψυχην νεαν ιδιαιτεραν αισθησιν του είναι. Η καρδια λαμβανει πειραν πληρωματος φωτοφορου ζωης. Ο νους αιφνης συλλαμβανει κεκρυμενα εως τοτε νοηματα. Η εγγυτης του θεου εμπνεει ημας. Η επαφη της δημιουργικης Αυτου δυναμεως δια της φιλοσοφικης διανοησεως. Μετα της κατανοησεως των πραγματικοτητων του πνευματικου κοσμου μεταδιδεται εις ολην την υπαρξιν του ανθρωπου άλλη μορφη ζωης, ομοια ισως προς εκεινη του πρωτοπλαστου. Η οντολογικη αυτή γνωσις του θεου ενουται μετα του ρευματος της ευχομενης προς Αυτόν αγαπης. Εν τη καταστασει της πτωσεως ημων ειμεθα αποκεκομμενοι από τον θεον υπο αορατου δια γυμνου οφθαλμου παραπετασματος τουτου μικρα τις σχισμη. Προσηλουντες τον οφθαλμο επ αυτης βλεπουμε ουχι μονον εκεινο οπερ αποτελει το αιτημα της προσευχης ημων αλλα & εν τη αυτή προοπτικη κειμενους ευρεις οριζοντα. Εάν ο οφθαλμος ημων είναι απλους & ημεις δεν αποσπασωμεν αυτόν από της δοθεισης εις ημας θεωριας, ουτος θα αντιληφθη τροπον τινα θα αισθανθη την απειροτητα της φωτοφορου βασιλειας. Και τοτε θα λαβη την οφειλομενην λυσιν, ουχι μονον το προβλημα ημων αλλα & Ολοκληρος σειρα αλλων προβληματων, συνδεδεμενων μετ αυτου. Εν τη θεια αιωνιοτητα ολαι αι «παραλληλοι» συμπλεκονται εις κομβον ως & πασαι αι αποκλινουσαι ακτινες.

Εάν ο θεος είναι τοιουτος ως εφανερωσεν Αυτόν ο εσταυρωμενος Χριστος, τοτε παντες ημεις & μονον ημεις ειμεθα υπευθυνοι δια παντα τα κακα τα πληρουντα απασαν την ιστοριαν της ανθρωποτητος.

Η Θεια ταπεινωση δυναται να χαρακτηρισθη ως ανοιγμα δια την αποδοχην παντων & πασων των προεχομενων εκ χειρων ανθρωπων, υπ Αυτου κτισθεντων….& ειδον εν πνευματι ότι η αιτια των βασανων των ανθρωπων δεν ητο η απουσια ευσπλαχνιας προς ημας εκ μερους του Θεου,αλλα αποκλειστικως &  Μονον η καταχρησις υπο του ανθρωπου του δωρου της ελευθεριας, οπερ δεν ηρθη αφ ημων εισετι & εν τη πτωσει, εκαλυψεν αυτόν πικρο αισθημα αισχυνης δια την αφρονα & υπερηφανον σκεψιν ότι δηθεν αυτος (γεροντας) ητο πλειον ελεημων η εκεινος ….Βραδυτερον κατενοησε ότι & αυτή η προσευχη ευσπαχνιας ητο η ενεργεια εις αυτόν.

Η πειρα εδειξε εις τον Π. Σωφρονιο ποσον αδρανης είναι η φυσις ημων εν τη αμαρτια.Και τοιαυται εισετι προσευχαι καθως ανεφερον ανωτερω δεν θεραπευουν παρευθυς την πεπτωκυιαν ημων φυσιν….Νυν κατανοησε ότι καιτοι επιφανειακως η ζωη του ερρεν ανευ ορατων υπο των ανθρωπινων παραβασεων, εν τω βαθει εν τουτοις- ητο & ευρισκετο στο σκοτος.

Το προβλημα του καλου & του κακου δεν λυεται εν τοις οριοις της γης.Η επιγειος ημων ζωη δεν είναι κατ ουσια πλειον τι, ει μη βραχεια στιγμη, δοθεισα εις ημας υπο του Αγαθου Πατρος, ινα διεισδυσωμεν εις την υπερεχουσα την διανοια κενωτικην αγαπη του Χριστου…….Ο Θεος είναι αδιαιρετος εν εαυτω. Όταν ερχηται ολος «καθωςεστιν» εν εν τω προαιωνιω Αυτου Είναι. Η μεις δεν χωρουμε Αυτόν ….Προφερει Ουτος βραχειαν φρασιν αλλα δεν επαρκει η ζωη ινα αφομοιωσουμε το περιεχομενον αυτης. Μετ ευλαβειας αισθανομεθα την Πατροτητα Αυτου. Βλεπομεν ότι διψα να μεταδωση εις ημας την αναρχον Αυτου Ζωην, να ιδη ημας εις τελος ομοιους προς τον Υιον Αυτου, οστις είναι «σφραγις ισοτυπος» του πατρος. Ακαταληπτος είναι η βουλη Αυτου περι ημων. Εκ του «μηδενος» ποει ομοιους προς Αυτόν Θεους.Και απασα η υπαρξη ημων εν κατανυξει προσπιπτει ενωπιον Αυτου, ουχι εν φοβω ενωπιον αυστηρου Δεσποτου, αλλ εν ταπεινη αγαπη προς τον Πατερα. Ο κυριος διεφυλαξεν στον Π Σωφρονιο από παντος δεσμου του οποιου θα ητο δυσκολον να διαρρηξει.Και ουτως οτε ειχον αναγκη ελευθεριας εξ οιαδηποτε ευθυνης, δι αλλας ζωας ειχον αυτην (ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΝ)

Ενιοτε τον ηγγισεν αορατον πυρ εις την κορυφη της κεφαλης του & εισεδυε ταχεως εις ολο το σωμα του μεχρι ποδων, φλογερα δε προσευχη μετα μεγαλου κλαυθμου δια τον κοσμον εκυριευεν επι ωρας. Εντος του ζουσε την θαυμαστη διαδικασια της παλης μεταξυ της ελξεως προς την τεχνη & της προσευχης.Η προσευχη ενικησε το παθος του ζωγραφου, αλλ ουχι ευκολως ουδε ταχεως. Εις το Θεολογικον Ινστιτουτο η προσευχη δεν εβοηθει αυτόν να εχη εστραμμενη την προσοχη του εις τα μαθηματα. Καταλαβε ότι μερα με την μερα υφιστατο ζημιαν & ανεχωρισε δια τον Αθωνα.Δυο καταστασεις συνυπηρχον εντος του Η ΠΑΣΧΑΛΙΟΣ ΧΑΡΑ & Η ΑΠΟΓΝΩΣΗ η οποια επηγασεν από το ηφαιστειον της αδιαλειπτου προσευχης.Ευθυς ως εξησθενει η απογνωσις εμειουτο η θερμη της προσευχης & ο θανατος εισεβαλλεν εις την καρδιαν.Δια της μετανοιας επλατυνετο το είναι του, ώστε να απτηται εν πνευματι & του αδου & της βασιλειας του…….Ουτε τον θανατον ουτε το παραλογον  ηδυνατο να δεχθει, πνευμα αδου & βασιλειας…….επαλευε….Τοτε εντος του εισηλθε η σκεψις –αισθημα. Παν ότι εγνωρισεν, παν ότι αγαπουσε, & ότι εζωοποιει & ενεπνεε αυτόν- τα παντα απολυτως, εισετι δε & ο ιδιος ο Θεος – να αποθνησκει εντος του & να αφανιζεται τελειως.Το βιωμα τουτο ητο ισχυρο.Εμορφοποιειτο δε εις την σκεψιν ότι το ανθρωπινο εγω δυναται να αποβη κεντρο-φορευς της κτισεως.Εφθασεν πλεον στο σημειο να κατανοηση δια του πονου ….ο Υψιστος Θεος κοινωνει κατ αμετρο τροπο μετα των κτισματων Αυτου, διδων εις αυτά βαθμηδον την γνωση ουχι μονον περι του κτιστου-κοσμικου είναι, αλλα & περι Αυτου του Ιδιου. Ο Γεροντας με τον καιρο καταλαβε ότι η πτωση του ανθρωπινου γενους κειται εις την υπερηφανειαν.Το παθος τουτο είναι αυτή …αυτή η ουσια του αδου-αδου αληθως σατανικου βαθους. Η αποκτησις της Βασιλειας της Πατρικης αγαπης συνδεεται μετα πολλων παθηματων. Η καρδια καταπονειται μεχρι βαθεος «πονου» εκ της συνειδησεως της απωλειας, την οποιαν υπεστη ο ανθρωπος. Εδώ ομιλει περι του πνευματικου μεταφυσικου πονου, & επιθυμει όπως οι αναγνωστες να κατανοησουν αυτόν. Εις τους λογους ημων γραφει ενυπαρχει παντοτε ρευστοτης τις. Δια της εκαστοτε νεας εμπειριας μεταβαλλεται το περιεχομενον των εννοιων & το νοημα το περικλειομενον εις τας αυτας κατά τους ηχους λεξεις. (ΜΟΡΦΗ ΖΩΗΣ). Αι  οδυναι της καρδιας του χριστιανου ασκητου & κοσμικου δεν είναι φαινομενον παθολογικον. Αναφυονται «οργανικως» προερχομεναι εκ της ελεημονος αγαπης. Ο πονος ουτος δεν καλλιεργειται- τουτο θα ητο αποκλισις εις μη υγιη οδυνισμον .Δεν είναι επακολουθον ψυχολογικων συγκρουσεων, ουτε αποτελεσμα εκεινων η των αλλων ανικανοποιητων παθων.Ειναι κατά την φυσιν αυτου διαφορος.Η γεννησις ημων δια την αιωνιοτητα εν τω Θεω συνδεεται μετα πολλων κοπων. Μετα  παρελευσιν χρονου τινος, μαλλον μακρου, παρομοιον τι συνεβη εις αυτόν κατά την διαρκεια της επικλησεως του Ονοματος του ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, κατ εκεινην την ωρα ηναγκασθηκε να διακοψει την επικλησιν του Ονοματος, η ενεργεια αυτου ητο καθ υπερβολη ισχυρα. Ηψυχη ανευ λογων, ανευ σκεψεων, ετελει εν τρομω εκ της εγγυτητος του Θεου.Τοτε διηνοιχθη εις αυτόν  εν μερει το μυστηριο της ιερουργιας.Ο Π Σωφρονιος ηξιωθην πολλες φορες …της Θεωριας του ΑΚΤΙΣΤΟΥ ΦΩΤΟς. Η Ορασις του φωτος είναι οπωσδηποτε ηνωμενη μετα της ανιστωσης ημας χαριτος & η εγκατειλειψις της γης εις τοιαυτην καταστασιν είναι ευλογια.

Η προσευχη είναι ενεργεια ιδιαιτερως ταξεως. Είναι ενωσις 2 ενεργειων, της ημετερας –κτιστης & της Θειας –ακτιστου.Θα πρεπει να αναφερουμε εδώ ότι η ψυχη, μη διεγερθεισα υπο μεθυσθεισης φαντασιας, ουδε χειραγωγηθεισα υπο της λογικης φιλοσοφιας, αναζητει οδους εκει οπου δεν υπαρχουν.Προς την αναζητησιν ταυτην εσωτερικη της διαισθησης ωθει την ψυχη την δεδεμενη υπο αορατων, αλλα αλυτων αλυσεων του νομου της ΑΜΑΡΤΙΑΣ.

Από την πειραν του λεγει ότι υπαρχουν 2 ειδη απογνωσεων. Η μια είναι καθαρως αρνητικη, φθειρουσα τον ανθρωπον πνευματικως, εν συνεχεια δε & σωματικως, η άλλη είναι ευλογημενη. Μεσω αυτης αναγεννηθηκε εν τω φωτι…….

Τονιζει ο Π. ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ ότι ο ανθρωπος δεν πρεπει να ξεχνα ότι η ριζα των κακων είναι η υπερηφανεια, εν αυτή θανατος & σκοτος

Αναφερει ότι το ΕΙΝΑΙ παντος λογικου-προσωπικου οντος κινειται μεταξυ 2 οριων. Το ονομα του ενός ειναιΑΓΑΠΗ προς τον Θεον μεχρι αυτομισους του αλλου, αγαπη προς εαυτον μεχρι του μισους προς Θεον. Μισος του Θεου εννοει την εκπτωσιν, την εγκαταλειψη, την αποχωρησιν, την απομακρυνσιν…….