«ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ»

«ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ»

ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΜΑΞΙΜΟ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Στον Εσδρα γραφει για τον Ζαροβαβελ. Και όταν βγηκε ο νεος υψωσε το προσωπο του στον ουρανο απεναντι απ’ την Ιερουσσαλημ, και δοξολογησε τον βασιλια λεγοντας από εσενα  ηρθε η νικη και από εσενα η σοφια και δικη σου  ειναι η δοξα και εγω ειμαι δικος σου δουλος. Δοξασμενος εισαι εσυ που μου εδωσες σοφια και σου το ομολογω  ΔΕΣΠΟΤΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΜΟΥ τι σημαινει προσωπο του ουρανου απεναντι στην Ιερουσσαλημ ..κλπ.

ΑΠΟΚΡΙΣΗ: Ο Ζαροβαβελ σημαινει 1.Νους φιλοσοφος που πρωτα σπερνεται με την ΜΕΤΑΝΟΙΑ δικαια μεσα στην συγχυση της αιχμαλωσιας των ΠΑΘΩΝ. 2. Δηλωνει και κανει φανερη την ντροπη από τα συγκεχυμενα ΠΑΘΗ .3. Διδει φωτισμο με την γνωση μεσα στη συγχυση της ενεργειας των αισθησεων προς τα αισθητα &  δεν τις αφηνει να προσεγγιζουν χωρις λογο τα αισθητα.4. Παρεχει στις διασπαρμενες στα αισθητα δυναμεις της ψυχης την ανατολη των εργων της δικαιοσυνης, που δημιουργει την λογικη πραξη όχι αμοιρη από τη γνωστικη θεωρια που επαναφερει προς τα νοητα τις διασπαρστες δυναμεις. 5. Φερνει πληρη ειρηνη και συνενωνει το πρακτικο με τα κατά φυση αγαθο και το θεωρητικό με την κατά φυση αληθεια. Γιατι κάθε πραξη φυσικα είναι να γινεται για το αγαθο και κάθε θεωρια επιζητει την γνωση για μονη την αληθεια.

Όταν όλα αυτά πραγματοποιηθουν δεν θα υπαρχει τιποτε που να πληττει το πρακτικο της ψυχη, ουτε το θεωρητικο της θα ενοχλει με παραξενα θεωρηματα, γιατι θα εχει ξεπερασει κάθε ον και κάθε νοητο.( παντος επεκεινα γενομενης και οντος και νοουμενου) και θα εχει εισδυσει στον ιδιο τον θεον τον μονο και αγαθο και ανωτερο από κάθε ουσια και νοηση.

Ο νους που διαμορφωθηκε ετσι με τις διαφορετικες προοδους των αρετων, όταν βγει μετα την νικη από τη δουλεια του φυσικου νομου, αφου του δειξει τη δυναμη της αγαπης και της αληθειας κατά τη συγκριση των αρετων προς τα παθη. Και λαβει την νομιμη ψήφο  που να επικυρωνει την αμυνα του και να ακυρωνει ολων των αλλων τις ενεργειες, διακρινοντας από πού του εγινε η χαρις της νικης ΥΨΩΝΕΙ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ  απεναντι στην Ιερουσαλημ και δοξολογει το βασιλια του ουρανου.

ΠΡΟΣΩΠΟ ενός τετοιου νου είναι η διαθεση που εκδηλωνεται στα μυχια της ψυχης, οπου υπαρχουν όλα τα ειδη των αρετων,( ΠΡΟΣΩΠΟ ΟΥΝ ΕΣΤΙ ΤΟΥ ΤΟΙΟΥΤΟΥ ΝΟΟΣ Η ΚΑΤΑ ΤΟ ΚΡΥΠΤΟΝ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΝΟΟΥΜΕΝΗ ΔΙΑΘΕΣΙΣ ΕΝ Η ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΠΑΝΤΕΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΙΝ ΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ)  ην αιρει προς τον ουρανο, το υψος δηλ της θεωριας. Δηλ την απαθεια της εξης (της κατά την εξιν απαθειας)

Γιατι δεν μπορουσε να δοξολογησει αλλιως το θεο , αν δεν σηκωνε προς το υψος της θεωριας και της γνωσεως ως προς την εξη της απαθειας, δηλ της ησυχης και της ειρηνικης καταστασης το ΨΥΧΙΚΟΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ, που συγκειται σαν από διαφορους τυπους  από πολλες και διαφορες αρετες.( το κατά ψυχη της διαθεσεως προσωπο , το εκ πολλων και διαφορων αρετων χαρακτηρων δικην, συγκειμενον.

Και τι λεγων αιρει το προσωπο «ΠΑΡΑ ΣΟΥ Η  ΝΙΚΗ» ( ψαλμ 86,3)  δηλ το τελος της πρακτικης προσπαθειας κατά των παθων και ένα ειδος επαθλου για τους θειους αγωνες κατά της αμαρτιας ΚΑΙ ΠΑΡΑ ΣΟΥ Η ΣΟΦΙΑ, το τελος δηλ της θεωριας ως προς την γνωση που αφαιρει κάθε αγνοια της ψυχης ΚΑΙ ΣΥ Η ΔΟΞΑ, ΤΟ ΚΑΛΛΟς ΠΟΥ ΑΥΤΑ ΔΗΛΩΝΟΥΝ ΟΣΟ τους ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΤΡΕΠΤΟ, από την θεια  ωραιοτητα, το καλεσε δοξα που αποτελει  ενωση νικης και σοφιας και πραξης και θεωριας, αρετης και γνωσης, αγαθοτητος και αληθειας. Αυται γαρ αλληλαις ενουμενοι αποστραπτουν μιαν δοξαν και αυγην του θεου.

ΚΑΙ ΕΓΩ ΣΟΣ ΟΙΚΕΤΗΣ  Και εγω ειμαι δικος σου δουλος ., γνωριζοντας ότι ο θεος επιτελει  μεσα μας κάθε πραξη και θεωρια, αφου ειμαστε οργανα του, χωρις εμεις να συνεισφερουμε  απολυτως  τιποτε, παρα μονον την διαθεση που επιθυμει τα καλα (πλην της θελουσης τα καλα διαθεσεως)

«ΕΥΛΟΓΗΤΟΣ ΕΙ ΟΣ ΕΔΟΚΑΣ ΜΟΙ ΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΣΟΙ ΟΜΟΛΟΓΩ  ΔΕΣΠΟΤΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ»  Σαν δουλος γεματος ευγνωμοσυνη απεδωσε τα παντα στο θεο, από τον οποιο ελαβε  και ειχε σοφια. Καλει τον θεον δοξασμενο, επειδη εχει απειρη σοφια η καλυτερα είναι αυτοσοφια από τον οποιο ελαβε τη χαρη και το ομολογει.

Πατερες καλει τους Αγιους από τα βαθη των αιωνων, των οποιων δεχθηκε την πιστη τους και μιμηθηκε τον βιο τους, αφου κατορθωσε θελων να γεννηθει πνευματικα από εκεινους με ΘΕΛΗΜΑΤΙΚΗ ΕΚΛΟΓΗ Υιος εκεινων που εγιναν Πατερες του αυτοπροαιρετα, πραγμα  που είναι τοσο πολύ πιο ανωτερο στα ματια του θεου από την ιδιοτητα του ΣΑΡΚΙΚΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΚΑΙ ΥΙΟΥ,οσο υπερεχει στην ουσια η ψυχη από την σαρκα.

Ο ΝΟΥΣ  λοιπον προστατευει την ψυχη την απλη στην ουσια και οντας ενας δινει την εμφαση της αδιαιρετης μοναδας—αντιθετως από την δυάδα των πονηρων πνευματων που προιστανται στα παθη, η παθητοτητα και η θνητοτητα -που από  καμμια απολυτως αποψη δεν την αγγιζει θανατος αλλα ουτε τομη η διαιρεση.

Ο φιλοσοφος νους αντιθετως ο οποιος προισταται στην αρετη και την γνωση και ο οποιος θελησε να στερηθει η ψυχη από την κακη δουλεια των παθων λεει υπερισχυουν οι αρετες και υπερνικα η αληθεια. Απο τις θεοποιους αρετες αποτελειται για τους ανθρωπους η αγαπη που τους ενωνει με τον θεον και μεταξυ τους που αρπαζει την ψυχη από όλα οσα υποκειται στο νομο της γενεσης και της φθορας και από τις πανω από αυτά νοητες ουσιες και την περιπλεκει με τον ιδιο τον θεον σε μια ερωτικη ενωση οσο είναι δυνατον στην ανθρωπινη φυση δημιουργωντας μυστικα την άϋλη και θεια συμβιωση.

Αληθεια παλι είναι η μια και μονη αιτια των οντων και αρχη και βασιλεια και δυναμη και δοξα, που από αυτην και εξαιτιας της εχουν γινει και γινονται τα παντα, και από αυτην και εξαιτιας της συγκρατιουνται στο ΕΙΝΑΙ και για χαρη τους οι φιλοι του θεου διαθετουν σπουδη και κινητοποιηση.

Η αγαπη λοιπον, το τελος των αρετων, οπερ εστι η κατ’  εφεσιν του φυσει αγαθου των μετεχοντων αδιαπτωτος η ηδονη και αδιαιρετετος ενωσις. Και η αληθεια το τελος ολων των γνωσεων και αυτων παντων των γινωσκομενων στο οποιο τελος ως αρχη και περας ολων των οντων, συνελκονται ολες οι κατά φυση κινησεις συμφωνα με ένα γενικο λογο, αφου η  αληθεια νικα παντα  από την φυση της, ως η αρχη και αιτια των οντων και συνελκει προς τον εαυτον της την κινηση των γεγονοτων (δημιουργηματων)

Αφου ελθει λοιπον σε ένα τετοιο διαλογο ο φιλοσοφος νους με τον φυσικο νομο, αποκρουει ολη την ΠΛΑΝΗ των πονηρων  δαιμονων πειθοντας να διαλεξουν την ελευθερια οι λογισμοι και δυναμεις της ψυχης που ειχαν υποδουλωθει στα παθη και να  κηρυξουν λυτρωση και και απελευθερωση από τα δεσμα της νοητης αιχμαλωσιας στους εγκαθειρκτους του σκοτους (την προσκόλληση στα αισθητα ώστε να οικοδομήσει στην Ιερουσαλημ με την έξη δηλαδη της απαθειας το ναο του κυριου δηλ την γνωση που δεχεται την σοφια)

Σημείωση: Κατά μία θεωρία ο Αγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς  αναιρεί τη διδασκαλία τόσο του  Αγίου Αυγουστίνου όσο  και του  Αγιου Μάξιμου του  Ομολογητού