ΜΕΡΟΣ Β´ «Η ΥΓΙΗΣ ΚΑΙ Η ΝΟΘΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΣ» - Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος

ΜΕΡΟΣ Β´ 

Π. ΙΩΗΛ - ΤΡΙΤΗ ΕΡΩΤΗΣΙΣ: Π. Ἀρσένιε, εἶσθε ἐπί σειράν ἐτῶν, πλήν τῶν ἄλλων, καί πνευματικός-ἐξομολόγος. Ἀπό τήν πολύχρονη ἐμπειρία σας, σέ ποιά σημεῖα ἐσεῖς διαβλέπετε ὅτι κινδυνεύει κάποιος νά διολισθήση καί νά ξεφύγη σέ περίεργα ἕως καί ἄκρως ἐπικίνδυνα μονοπάτια ὅσον ἀφορᾶ στήν πνευματική ζωή καί τήν Ὀρθόδοξη πνευματικότητα;

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Μιᾶς καί ἀναφέρατε, π. Ἰωήλ, τήν λέξι ''ἐξομολόγος'', ἄς ἐπισημάνωμε κάποιες ἀποκλίνουσες πνευματικές συμπεριφορές στήν σχέσι πνευματικοῦ καί πνευματικοῦ τέκνου πού διασαλεύουν τήν ὑγιῆ πνευματικότητα.

Δυστυχῶς, κάποιες φορές ὑπεισέρχεται τό συναίσθημα, πού τό ἐκμεταλλεύεται ἐκ δεξιῶν ἤ ἐξ ἀριστερῶν ὁ Διάβολος καί ἀργά ἤ γρήγορα μέ τόν α´ ἤ β´ τρόπο κάνει τήν ὀλέθρια δουλειά του.

Ὅταν γιά παράδειγμα ὁ πνευματικός ὑποκαθιστᾶ τόν πατέρα, τήν μητέρα, τόν ἄνδρα ἤ τήν γυναῖκα καί γενικῶς εἰπεῖν κάποιο μέλος τῆς οἰκογενείας, αὐτό δέν εἶναι κατά Θεόν. Ἄλλο πρᾶγμα εἶναι νά στηρίζη, νά παρηγορῆ καί νά συντελῆ ὁ πνευματικός στήν διόρθωσι κάποιας διατεταραγμένης οἰκογενειακῆς σχέσεως, καί ἄλλο νά ὑποκαθιστᾶ ἕνα πρόσωπο τῆς οἰκογενείας. Αὐτό δέ διότι ὅταν ὁ ἴδιος τό ''ἀναπληρώνη'', στήν οὐσία ὄχι ἁπλῶς διαιωνίζει τό ὁποιοδήποτε ρῆγμα, ἀλλά κατά κάποιον τρόπο δείχνει σάν νά ἔχη συμβιβασθῆ καί ἔτσι τό παγιώνει καί τό διευρύνει.

Π. ΙΩΗΛ: Πολύ σημαντικό αὐτό πού μᾶς λέτε.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Μακάρι νά μήν ἦταν... Ἐπίσης, ἕνα ἄλλο θλιβερό φαινόμενο εἶναι ὅταν θέλουν τόν πνευματικό κυρίως μόνο γιά ψυχολογική στήριξι, κατά τρόπο δηλαδή ἀντορθόδοξο, ὁ ὁποῖος, ἀντί νά θεραπεύη τά πάθη, τά κοιμίζει καί τά ἀπωθεῖ ὥστε νά μή διακρίνωνται. Αὐτά ὅμως ἐπειδή ἀκριβῶς ὑπάρχουν, ἐνεργοῦν καί ''τρῶνε'' τελικά τόν ἄνθρωπο. Ἔτσι οἱ ἄνθρωποι δέν προσανατολίζονται στήν Ὀρθόδοξη χριστιανική καί μόνη θεραπεύουσα ἀντίληψι καί πνευματικότητα. Δέν δείχνουν τήν ἀπαιτουμένη ὑπομονή, ἀνεξικακία, στοργή, ταπείνωσι καί τά τοιαῦτα, ὥστε ὁ Θεός νά τούς ἐνισχύση, νά τούς φωτίση, νά τούς γλυκάνη καί νά τούς χαριτώση μέσα ἀπό τήν ἑκούσια ἀποδοχή τῶν ἀκουσίων θλίψεων.

Ἔλεγε ὁ π. Παΐσιος: «Ὁ ἄνθρωπος, ὅσο πιό πνευματικός εἶναι, τόσο λιγώτερα δικαιώματα ἔχει». Ἄς σχολιάσωμε λίγο τό βαθύτερο νόημα τῶν λόγων αὐτῶν τοῦ Γέροντα σέ συνδυασμό καί μέ ἄλλες σοφές ρήσεις του. Ὅσο λιγώτερα δικαιώματα τελικά ἀρέσκεται νά ἔχη ὁ ἄνθρωπος, καί ὅταν αὐτό γίνεται θεοπρεπῶς, τότε μέ τόν καιρό βγάζει πνευματικά φτερά. Συνέπεια αὐτοῦ εἶναι ὅτι ἀποκτᾶ τέτοια χαρά καί εἰρήνη στήν καρδιά του πού οὔτε ὁ καλύτερος καρδιολόγος δέν μπορεῖ νά τοῦ τήν δώση. Ἄν τοποθετηθῆ σωστά ὁ ἀγωνιστής στό ὁποιοδήποτε πρόβλημα, τότε αὐτό καθίσταται γιά τόν ἴδιο πνευματικό μέλι καί ἐνεργοποιεῖται ὁ πνευματικός του ζῆλος. Ἐνῷ ὅταν λείπη αὐτό τό μέλι, πέφτει σέ ἀ-μέλεια στά πνευματικά, δηλαδή τοῦ λείπουν ''μέλια''.

Ἄλλο τώρα πρόβλημα εἶναι ἡ δικαιολογία, ἡ ἐξειδανίκευσις τῶν παραπτωμάτων μας καί τό νά κατηγοροῦμε τούς ἄλλους, εἴτε ἄμεσα, εἴτε ἔμμεσα - πλαγίως μετ᾽ ἐπιστήμης. Ἔλεγε ἐπ᾽ αὐτοῦ ὁ π. Παΐσιος ὅτι ὅταν ρίχνωμε τό βάρος στόν ἄλλο, τελικά ἐμεῖς οἱ ἴδιοι μόνο ''βαραίνομε''.

Στήν πνευματική ζωή, αὐστηρῶς εἰπεῖν, δέν ὑπάρχει ''δίκιο'' καί ''σωστό''. Πραγματικά σωστό εἶναι μόνον ἐκεῖνο τό ὁποῖο συντελεῖ στήν ἐπίτευξι τοῦ θεαρέστου σκοποῦ μας. Ὁ,τιδήποτε βοηθεῖ καί συντελεῖ στήν πνευματική πρόοδο τοῦ ἑαυτοῦ μας καί τοῦ πλησίον εἶναι ἀρετή. Βέβαια, ἐπειδή πολλές φορές δέν ὑπάρχουν συνταγές, ὄχι σπάνια ἀλληλοσυγκρούονται τά σύν μέ τά πλήν κάποιων ἐνεργειῶν καί συμπεριφορῶν μας. Σέ αὐτές τίς περιπτώσεις ἀπαιτεῖται ἄμεσα ἡ ἐπέμβασις διακριτικοῦ πνευματικοῦ.

Κάποιες φορές, ἀκόμη καί τό παράλογο εἶναι καί τό πλέον σωστό, ὁπότε στήν πραγματικότητα αὐτό εἶναι ὑπέρλογο καί σωτήριο. Ὅταν δέν δεχώμεθα ἐπί παραδείγματι ἕναν δηκτικό λόγο τοῦ ἄλλου, τότε ἀποδεικνυόμεθα ''νᾶνοι'' καί νήπια καί αὐτομάτως δείχνομε τό πνευματικό μας ''ὕψος''-ἀνάστημα, δηλαδή τό πόσο νήπιοι πνευματικά τελικά εἴμεθα.

Ἄλλο θλιβερό φαινόμενο εἶναι ἡ προσωπολατρία κάποιων πιστῶν στό πρόσωπο τοῦ πνευματικοῦ τους, εἴτε καί γενικώτερα στά πρόσωπα κάποιων ἄλλων. Ἐδῶ χρειάζεται μεγάλη προσοχή καί ἐκ μέρους τῶν Γεροντάδων, ὥστε νά ὁδηγοῦν τά πνευματικά τους τέκνα μόνον στόν Χριστό καί ὄχι σέ ἄλλα ὑποκατάστατα.

Γιά περιπτώσεις βέβαια ''Γεροντισμοῦ'', πού κάποιοι ἀρέσκονται σ᾽ αὐτόν καί τόν προωθοῦν ἔστω καί καμουφλαρισμένα, ἀλλά καθώς καί γιά ἄλλες μεγαλύτερες παρεκτροπές, δέν θά ἠθέλαμε νά ὁμιλήσωμε ἀναλυτικά.

Ἐπιβάλλεται ὅμως νά ἀναφέρωμε κάποια χαρακτηριστικά ἁπλά παραδείγματα. Ἀπό αὐτά στήν συνέχεια μπορεῖ κάποιος νά ἀντιληφθῆ, ὅταν καί ἐάν χρειασθῆ, καί τά πιό σοβαρά καί σύνθετα.

Δέν πρέπει ὁ ἐξομολόγος νά ἐπεμβαίνη στίς προσωπικές ἐπιλογές τῶν πνευματικῶν του τέκνων, ὅταν αὐτές δέν ἔχουν καμμία πνευματική καί γενικώτερα ἄλλη ἐπίπτωσι.

Γιά παράδειγμα, τό νά ἐρωτοῦμε συνεχῶς μέ ποιόν θά κάνωμε παρέα, δέν ἔχει νόημα, ἀρκεῖ νά μή φθειρώμεθα, νά μή ἁμαρτάνωμε, κατά τό δυνατόν νά μή κουραζώμεθα ἀλλά τοὐναντίον νά ἀναπαυώμεθα καί τέλος νά ὠφελούμεθα ἀπό τήν συναναστροφή τοῦ ἄλλου. Ὅταν δέν ὑπάρχη κάποιος εἰδικός λόγος καί παρ᾽ ὅλα αὐτά ἐμεῖς ἐπικοινωνοῦμε μέ κάποιον συχνά, μέ τόν ὁποῖον μάλιστα δέν ταιριάζομε, αὐτό οὔτε ἀρετή εἶναι, οὔτε βγαίνει κάτι καλό.

Π. ΙΩΗΛ: Τό ἀντίθετο, ὄχι μόνον δέν βγαίνει κάτι καλό, ἀλλά μᾶς βλάπτει κι ὅλας.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Ἀσφαλῶς καί μᾶς βλάπτει καί προκύπτουν ἕνα σωρό παρενέργειες.

Στό σημεῖο αὐτό, ἄς προχωρήσωμε καί πιό πολύ. Ἐάν δεχώμεθα κάποιος νά μᾶς ἐκμεταλλεύεται, αὐτό, ὄχι μόνο δέν εἶναι καλό, ἀλλά ἔμμεσα ἔχομε καί ἐμεῖς μερίδιο εὐθύνης, διότι μέ τήν ὅλη στάσι μας ὑποβοηθοῦμε καί τρέφομε μία ἀρρωστημένη κατάστασι. Δηλαδή, πρέπει νά γνωρίζωμε ποῦ θά κάνωμε ὑπομονή, πόσο θά βοηθήσωμε, ἐάν πρέπη νά ἐμπλακοῦμε σέ κάποια κατάστασι, σέ ἕνα γεγονός, κλπ. Δέν ὑπακούομε στόν καθένα, δέν κάνομε τά χατήρια τῶν ἄλλων, ἀδιακρίτως.

Ἐπίσης, πρέπει σέ κάποια θέματα οἱ τελικές ἀποφάσεις νά εἶναι ἀκραιφνῶς ἰδικές μας. Νά παίρνωμε ἐμεῖς τήν εὐθύνη τῆς προσωπικῆς μας ἐπιλογῆς. Π.χ. ἐμεῖς οἱ ἴδιοι πρέπει νά ἀποφασίσωμε ποιόν/ποιάν θά παντρευθοῦμε, ἄν θά γίνωμε κληρικοί, ἤ μοναχοί, τί ἐπάγγελμα θά ἀκολουθήσωμε, κλπ. Φυσικά, πρέπει νά ζητήσωμε καί νά πάρωμε πρῶτα τίς κατάλληλες συμβουλές ἀπό τούς ἐπαΐοντες, ἀλλά παρά ταῦτα αὐτό δέν μᾶς ἀπαλλάσσει, τό ξανατονίζομε, ἀπό τήν εὐθύνη ἐκείνου πού θά ἐπιλέξωμε. Ἡ εὐθύνη καί ἡ ἀπόφασις θά εἶναι καί θά πρέπη νά εἶναι ἰδικές μας.

Διότι, ἐκτός τῶν ἄλλων, ὅ,τι καί νά ἐπιλέξωμε σέ ὁποιοδήποτε θέμα, τίς πιό πολλές φορές, ἀργά ἤ γρήγορα, θά ἔλθουν καί οἱ μπόρες καί οἱ δυσκολίες. Ἄν ἡ τελική ἀπόφασις εἶναι ἰδική μας, τότε πιό εὔκολα, δυναμικά καί ἀνώδυνα θά τίς ξεπερνᾶμε. Ἄν δέν εἶναι, τότε μοιραῖα θά ἐπιρρίπτωμε καί θά μεταθέτωμε τήν εὐθύνη στούς ἄλλους πού μᾶς ἐπηρέασαν, πού ἀπεφάσισαν γιά ἐμᾶς, ἤ πού μᾶς τό ἐπέβαλαν μέ τόν α´ ἤ β´ τρόπο, πείθοντάς μας π.χ. ὅτι δῆθεν αὐτό ἦταν τό θέλημα τοῦ Θεοῦ γιά ἐμᾶς, κλπ.

Εἰς τό σημεῖο αὐτό πρέπει νά ἐπισημάνωμε ὅτι δέν πρέπει νά ψάχνωμε ἀρρωστημένα γιά προορατικούς Γεροντάδες, ἤ, τό ἀκόμη χειρότερο, κάποιες φράσεις Γερόντων, ἱερέων, μοναχῶν, κλπ., ἤ κάποιες συμπτώσεις ἤ διάφορες συγκυρίες νά τίς ἑρμηνεύωμε κατά τό δοκοῦν. Ἄν ἔχωμε τέτοια ἀρρωστημένη καί πεπλανημένη νοοτροπία, ἀργά ἤ γρήγορα θά πέσωμε σέ πολλές παγίδες. Τά παρατράγουδα-πλανοτράγουδα σέ τέτοιες περιπτώσεις εἶναι πάρα πολλά καί τά ἐν λόγῳ φανόμενα καταλήγουν νά εἶναι κωμικοτραγικά.

Νά ψάχνωμε γιά τούς καταλλήλους ἀνθρώπους πού μποροῦν νά μᾶς συμβουλεύσουν σωστά καί νά μᾶς βοηθήσουν στήν ἀπέκδυσι τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου πρωτίστως καί ἐπί πλέον νά ζητοῦμε ἀπό τόν Θεό νά μᾶς θεραπεύη ἀπό τά φανερά καί κρυφά πνευματικά μας τραύματα, καί τίποτε ἄλλο. Καί ἄν γίνωνται αὐτά, τότε θά ἔλθουν καί οἱ κατά Θεόν ὑγιεῖς πνευματικές χαρές καί μέσῳ κάποιων συγκυριῶν θά ἀνοίγωνται σέ ἐμᾶς νέοι πνευματικοί ὁρίζοντες, καί ὄχι μόνον.

Πρέπει ὁ πνευματικός μας ἀγῶνας νά εἶναι παθοκτόνος καί ὄχι ἀγῶνας ἀναζητήσεως ἐμπειριῶν. Ὅποιος κυνηγάει ἐμπειρίες, εὐωδίες, ἄκτιστα φῶτα, κλπ., καί ἀγωνίζεται μέ τέτοιον σκοπό, εὑρίσκεται ἤδη σέ λάθος δρόμο, στήν ἀρχή πλάνης. Πολλοί ἀπό ὅσους κατά καιρούς ἐπλανήθησαν καί ὁ Διάβολος τούς ἔκανε ἀκόμη καί ''προφῆτες'', δέν εἶχαν ἀρχίσει τόν πνευματικό τους ἀγῶνα μέ ταπείνωσι, μετάνοια, συντριβή, ὑπακοή σέ πνευματικό ὁδηγό, παρακολούθησι τοῦ ἑαυτοῦ τους καί τῶν πιό λεπτῶν λογισμῶν τους, αὐτογνωσία, κλπ. Αὐτοί, ὅπως ἐτόνιζε ὁ Γέροντας Παΐσιος, ἀναζητοῦσαν νά ἁγιάσουν χωρίς προηγουμένως νά θεραπευθοῦν ἀπό τά πάθη τους καί ἔκαναν νηστεῖες, μετάνοιες, ἀγρυπνίες, χαμαικοιτίες, κλπ., μόνο καί μόνο γιά ν᾽ ἁγιάσουν. Ἀλλά, ὅταν ἀγωνιζώμεθα ἔτσι καί μέσα μας ἐμφωλεύη ὁ νοητός ὄφις, ὁ Διάβολος, τότε δέν μᾶς φέρει ἐμπόδια, γιατί τόν συμφέρει νά μᾶς ρίξη σέ πλᾶνες καί σέ ἄλλες πτώσεις δι᾽ αὐτοῦ τοῦ τρόπου, μέσα δηλαδή ἀπό ἕναν ἀσκητικό ἀγῶνα πού δέν ἔχει θεμέλιο τήν αὐτογνωσία καί τήν ταπείνωσι.

Π. ΙΩΗΛ: Θέλει πολλή προσοχή ἐδῶ.

Π. ΑΡΣΕΝΙΟΣ: Βεβαίως. Ἄλλες φορές, εἶναι λυπηρό, ὅταν γιά σοβαρά θέματα ὑγείας, ἐγχειρήσεων, κλπ., ἀντί νά ἀπευθυνθοῦμε σέ καλούς καί ἐντίμους ἰατρούς, καταφεύγομε καί βασιζόμεθα σέ ἱερεῖς καί πνευματικούς, οἱ ὁποῖοι ἐπ᾽ οὐδενί πρέπει νά ἐπεμβαίνουν σέ ξένα πρός τήν ἁρμοδιότητά τους ''χωράφια''. Φυσικά, ἐδῶ δέν ἐννοοῦμε τίς περιπτώσεις ἐκεῖνες ὅπου ἔχει ἰσχυρό, καταλυτικό λόγο ἡ ὑγιής Ὀρθόδοξη Ἀνθρωπολογία καί Βιοηθική (μεταμοσχεύσεις, εὐθανασία, ἀμβλώσεις, ἐξωσωματική γονιμοποίησις, βλαστικά κύτταρα, κλπ.).

Ἐπί πλέον, πρέπει ὁ ἀγώνας καί ἡ ἄσκησίς μας νά γίνωνται μέ διάκρισι, σύμφωνα μέ τήν ἀντοχή μας καί τά πνευματικά μας κυβικά. Ἄν ἐξαντλούμεθα ὑπέρμετρα, ἐνῷ δέν ἔχωμε, ἐκείνην τήν χρονική περίοδο, τήν ἀνάλογη πνευματική καί σωματική κατάστασι, αὐτό ἀναπόφευκτα θά μᾶς ὁδηγήση σέ παντός εἴδους φθορές καί βλάβες. Πρέπει νά ἀποφεύγεται, ἑπομένως, ὁ οὐ κατ᾽ ἐπίγνωσιν ζῆλος.

Γιά ὅλα αὐτά χρειάζεται σέ κάθε ἀγωνιζόμενο ἕνας ἔμπειρος πνευματικός ὁδηγός. Δέν γίνονται ὅλα αὐτά χωρίς ὁδηγό, οὔτε ἀπότομα. Τό σημαντικώτερο στό ἐν λόγῳ θέμα μας εἶναι ὅτι πρέπει στόν ἀγωνιζόμενο νά ὑπάρχη μία διαρκής πνευματική ἰσορροπία. Ὄχι τήν μία ἡμέρα νά ἀφιερώνωμε ὅλον μας τόν χρόνο στά πνευματικά καί τήν ἄλλη καθόλου. Ἀπαιτεῖται ἁρμονικό κτίσιμο τῶν ἀρετῶν καί μεθοδική καί ἔξυπνη καταπολέμησι τῶν παθῶν. Μάλιστα, πρέπει νά δίνωμε ἰδιαίτερη σημασία ἐκεῖ πού κυρίως χωλαίνομε. Νά ἑστιάζωμε τήν προσοχή μας στά ἀδύνατά μας σημεῖα.

Ἐδῶ, πολλά κρούσματα παρατηροῦνται. Συνηθίζει ὁ Διάβολος, ὅποια ἀρετή μᾶς ἀρέσει καί ἐκ φύσεως τήν ἔχομε πάρει ''μέ καλό μάτι'', ἐκείνην μόνον νά ἐργαζώμεθα, νά καλλιεργοῦμε καί νά αὐξάνωμε. Αὐτό τό κάνη ὅμως γιά νά μᾶς παραπλανήση καί, εἰ δυνατόν, νά μᾶς ἀποτρέψη ἐντελῶς ἀπό τοῦ νά ἀσχολούμεθα νά ἐντοπίσωμε καί νά ἀγωνιζώμεθα νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τά ὀλέθρια πνευματικά μας καρκινώματα, τά ὁποῖα εἶναι ἱκανά νά μᾶς ταλαιπωρήσουν καί νά μᾶς θανατώσουν αἰωνίως.

Ἄλλη πνευματική ἀπόκλισις εἶναι ὅτι κάποιοι Χριστιανοί σέ ὡρισμένα θέματα περιμένουν νά ἐπέμβη ὁ θεῖος παράγων χωρίς πρῶτα νά ἐξαντλοῦν σωστά καί πλήρως τόν ἀνθρώπινο παράγοντα. Αὐτή εἶναι μία ἐντελῶς λανθασμένη, ξένη καί ἐκτός τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως ἀντίληψις, ἡ ὁποία ὁδηγεῖ σέ ὀδυνηρές καταστάσεις.

Ἄλλες περιπτώσεις, ἀκραῖες καί ἀποφευκταῖες, εἶναι ὅταν οἱ πιστοί ἀδολεσχοῦν καί ἀγωνίζονται γιά κάποια καυτά ἴσως θέματα, ὄχι ὅμως θεοπρεπῶς, ἀλλά ἰδιοεμπαθῶς, σύμφωνα δηλαδή μέ τό περιεχόμενο καί τίς ''συχνότητες'' τῶν διαφόρων παθῶν τους καί τῶν ἀρρωστημένων ἐμμονῶν τους. Τέτοια κρούσματα συμβαίνουν, ἐπί παραδείγματι, σέ θέματα ἐσχατολογικά, ἑρμηνείας ἀληθινῶν προφητειῶν, προβολῆς ἀληθοφανῶν καί ψευδῶν προφητειῶν, σέ θέματα περί τοῦ Ἀντιχρίστου, σέ θέματα οἰκουμενιστικά, ζηλωτικά, σέ θέματα σχέσιν ἔχοντα μέ σχισματικές ἀποκλίσεις, κλπ.

Σέ αὐτές τίς περιπτώσεις, ἀκόμη καί σωστά νά φρονοῦν οἱ πιστοί, συμβαίνει νά προκύπτουν αὐτομάτως καί ἀνεξελέγκτως πλεῖστες ὅσες τραγικές παρενέργειες, λόγῳ τῆς ἀδιακρίτου στάσεως καί τακτικῆς τους, ἀλλά καί τῆς ἐν γένει χωλαινούσης προσωπικῆς τους πνευματικῆς συγκροτήσεως.

Γιά νά ἀποφεύγωμε λοιπόν ὅλες αὐτές, ἀλλά καί πολλές ἄλλες πνευματικές ἐκκεντρότητες, ὥστε νά ἀποφευχθοῦν γιά λογαριασμό μας οἱ ἰδιορροπές ἀνατροπῆς μας, θά πρέπη νά κρατοῦμε καλά τίς πνευματικές μας ἰσορροπίες, νά ἔχωμε ὅσον τό δυνατόν χαμηλώτερο κέντρο βάρους. Δηλαδή ὅσο γίνεται περισσότερο ταπεινό φρόνημα. Ἐπίσης, ἀπαιτεῖται καλή, ὑγιής καί νηφάλια ἀνησυχία καί ἐγρήγορσις, μήπως σέ κάτι σφάλλωμε, καί συνεχής ἐξέτασις μόνον τοῦ ἑαυτοῦ μας. Ἔλεγε ὁ π. Παΐσιος ὅτι σήμερα ζοῦμε στήν ἐποχή τῆς παρακολουθήσεως τῶν ἄλλων καί ὄχι τοῦ ἑαυτοῦ μας. Πέραν δέ ἀπό τήν ἐξέτασι τοῦ ἑαυτοῦ μας, καθώς καί τῶν λογισμῶν καί τῶν βαθυτέρων κινήτρων μας, ἐπιβάλλεται καί ἡ σωστή τοποθέτησις τοῦ ἑαυτοῦ μας σέ ὅλα αὐτά τά θέματα καί γενικῶς νά χρησιμοποιοῦμε ὅλα τά διατειθέμενα ὅπλα ἀπό τό πλούσιο ὁπλοστάσιο τῆς Ἐκκλησίας μας, ὥστε νά προκόπτωμε κατά Χριστόν.

Νομίζω, π. Ἰωήλ, ὅτι ἀρκετά εἴπαμε σάν ἀπάντησι σέ αὐτήν τήν καυτή καί ὡραία ἐρώτησί σας, πού γιά νά μᾶς τήν θέσετε σημαίνει ὅτι κι ἐσεῖς, μέ τήν σειρά σας, ἔχετε κάνει ἀνάλογες διαπιστώσεις.

Π. ΙΩΗΛ: Ἀσφαλῶς ἔχω κάνει, π. Ἀρσένιε, καί δυστυχῶς κατά διαστήματα διαπιστώνομε τέτοια ἀνάλογα φαινόμενα, πρᾶγμα τό ὁποῖο σημαίνει ὅτι αὐτά τά φαινόμενα δέν εἶναι τοπικοῦ χαρακτῆρα, ἀλλά ὑπάρχουν, ἀναδύονται καί ἐμφανίζονται σέ ὁλόκληρο τό πανορθόδοξο πλήρωμα.

Ἀλλά, ἄς περάσωμε τώρα στήν τετάρτη ἐρώτησι.  

(Ἀκολουθοῦν τά Μέρη Β´, Γ´, Δ´, Ε´ καί ΣΤ´)

Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος

Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγ. Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος

(Ἡ συνέντευξις ἐδόθη στόν πρωτοσύγγελο π. Ἰωήλ Κωνστάνταρο στόν ραδιοφωνικό σταθμό τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς & Κονίτσης τήν 12 - 07-2014)

 

Αναρτήθηκε από ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ